1. Kiến trúc nhà vườn vùng đồng bằng Bắc Bộ
Đối với người dân sinh sống tại vùng đồng bằng sông Hồng, ngôi nhà không chỉ là nơi để che nắng che mưa mà còn là nơi gìn giữ phong cách sinh hoạt văn hóa, tâm linh thuần Việt.
Nhà tại các khu vực tại Bắc Bộ đa phần làm theo lối 1 tầng đơn giản, nền sát mặt đất tạo nên sự thanh thoát, mát mẻ cho không gian. Vật liệu chủ yếu để xây dựng nhà vườn là họ tận dụng những thứ có sẵn ở địa phương như tre, nứa lá, rơm rạ…
Kiến trúc của ngôi nhà gồm từ bên ngoài bao quanh bằng tre làng sau vào cổng nhà, đến vườn cây, đến sân rồi vào đến nhà chính, nhà phụ, nhà bếp, khu vệ sinh, chuồng nuôi, vườn, ao, hàng rào bao quanh, Đây giống như một không gian sinh thái khép kín, vừa tiện dụng, vừa tạo môi tạo môi trường thoáng đãng, thẩm mỹ cho ngôi nhà.
Theo quan niệm ông cha ta ngày xưa, trong quá trình xây dựng nhà cửa cần chú ý từ việc chọn đất, chọn hướng nhà đến xây dựng, thiết kế phải được tính toán một cách hợp lý.
Nhà vườn tại Bắc Bộ được xây dựng dựa trên nếp sống với kết cấu ngôi nhà rất đặc trưng đó là kết cấu ba gian hai trái, còn đối với những gia đình khá giả thì có thể nhiều gian hơn và nguyên vật liệu làm khung là những loại gỗ tốt, chủ yếu là gỗ mít, xoan. Trước khi được sử dụng, gỗ được ngâm dưới nước một thời gian để tăng độ bền và tránh mối mọt.
Người ta thường thiết kế mái nhà dốc để có thể thoát nước mưa và tránh dột, ngoài ra có thể tận dụng không gian từ độ dốc để làm gác, lửng để sử dụng làm kho chứa thóc, ngô… vừa giúp tránh ánh nắng mặt trời chiếu thẳng vào trong nhà. Chất liệu lợp mái của ngôi nhà được lựa chọn có thể là ngói hoặc tranh tùy vào điều kiện kinh tế của mỗi gia đình khác nhau.
2. Kiến trúc nhà vườn Huế
Nhà vườn Huế mang trong mình nét riêng vô cùng nổi bật trong số tất cả các kiểu kiến trúc. Có nhiều loại cây phong phú, bể cá, chuồng chim cảnh…tạo cho không gian nhà vườn Huế thêm sinh động. Vừa có thể tạo nên nét thẩm mỹ cho không gian, vừa có thể tăng thêm giá trị kinh tế cho gia đình.
Về tổng quan, nhà vườn Huế được chia làm ba loại: nhà vườn trong nhà ở, nhà vườn trong các công trình tín ngưỡng tôn giáo và nhà vườn trong triều đình.
Trong kiến trúc nhà vườn trong nhà ở, khuôn viên vườn là một phần không thể tách rời. Đây có thể là nơi tăng gia sản xuất và vừa có thể là môi trường để thư giãn, nghỉ ngơi.